De open ruimte staat onder zware druk in Vlaanderen. Het dossier “Hoe hard draaien de betonmolens in Vlaanderen?” van de krant de Standaard was hierover duidelijk. Elke dag verdwijnen 12 voetbalvelden aan open ruimte in Vlaanderen. Gemiddeld nemen we nu reeds één derde van de open ruimte in voor wonen, werk en ontspanning. Op de website van de Standaard over dit dossier kan iedereen zich  informeren over de Grimbergse situatie: https://www.standaard.be/betonwoede/kaart/grimbergen. Deze is alles behalve rooskleurig. We hebben een ruimtebeslag van 47% waarvan het onderdeel verharding 19% bedraagt. De open ruimte bedraagt 53% en slinkt constant. In onze gemeente verdwijnen jaarlijks 16 voetbalvelden aan open ruimte.

Waardevolle open ruimte

Die open ruimte is nochtans van levensbelang. Ze is noodzakelijk voor onze voedselvoorziening, voor waterberging en drinkwatervoorziening, voor het herstel van de luchtkwaliteit, voor toerisme, recreatie, …  noem maar op. Met onvoldoende open ruimte vermindert onze levenskwaliteit en hypothekeren we de toekomst van onze gemeente. 

Een gemeente heeft geen oneindig arsenaal voor het voeren van een voluntaristisch open ruimtebeleid. Waar het gewestplan grond inkleurt als bouwgrond is het niet toekennen van bouwvergunningen zo goed als onmogelijk en met de 479.508EUR die de Vlaamse Regering Grimbergen zal geven voor het “stimuleren van open ruimte“ kan je weinig aanvangen in een gemeente waar bouwgrond al gauw 250EUR/vierkante meter kost tot 1000 EUR in Grimbergen centrum... 

Wat Grimbergen zelf kan doen

Met Groen zien we twee mogelijkheden voor het nemen van maatregelen ter bescherming van onze kostbare open ruimte en ter beperking van de verharding waar toch open ruimte verloren gaat.

Verharding kan beperkt worden door scherp toe te zien op de naleving van de stedenbouwkundige verordening. Deze legt onder andere beperkingen op betreffende verharding van tuinen en voortuinen. Te vaak stellen we vast dat de gemeente uitzonderingen op deze regels toestaat. Wegens gebrek aan controle worden deze regels ook vaak, soms bij gebrek aan kennis over het reglement, overtreden door de burger zelf. En hoe erg is het dat burgers dan soms achteraf zaken opnieuw moeten opbreken en heraanleggen omdat hun aanleg onreglementair gebeurde... 

Op de gemeenteraad van donderdag 28 november stelde Groen hier enkele vragen over:

1. Welke maatregelen zal het college nemen om beter toe te zien op  het naleven van de regels van de stedenbouwkundige verordening in verband met verharding? 
2. Welke maatregelen zal het college nemen om de bevolking beter te informeren over deze regels?
3. Welke maatregelen zal het college nemen om de controle op de naleving van de regels te versterken?

Schepen van Ruimtelijke Ordening Laeremans gaf aan dat “ze het standpunt delen dat bodemverharding moet worden tegengegaan”, maar ze gaan géén campagne voeren tegen verhardingen. Wat zal dit dan uitmaken, als burgers geen info ontvangen? 

Groen verwacht namelijk dat: het college toekijkt op de strikte toepassing van de regels van de stedenbouwkundige verordening in verband met verharding, dat het college een informatiecampagne organiseert naar eigenaars van gronden en woningen, en dat het college bij het toezicht op bouwovertredingen prioriteit verleent aan de strijd tegen verharding in onze gemeente. Deze zaken werden ter stemming voorgelegd, maar weggestemd door de meerderheid. 

Bewaar de open ruimte

Een tweede mogelijkheid om verharding tegen te gaan is het nemen van maatregelen om de nog overblijvende WUG’s te redden van welke verharding ook. Een WUG is een woonuitbreidingsgebied: dit zijn gebieden die nu hoofdzakelijk als landbouwgrond een open ruimte functie hebben in afwachting van een mogelijke omzetting naar woongebieden. De enige manier om deze WUG’s definitief  als open ruimte in te richten is hun definitieve omzetting naar open ruimtegebied via een Ruimtelijk Uitvoeringsplan (RUP).  

Aangezien er in Grimbergen los van deze WUG’s ook zonder bijkomende maatregelen ter verdichting van het wonen, nog ruimte is voor meer dan 1800 wooneenheden is deze omzetting sterk aan te bevelen.

Gebied Priesterlinde

Groen Grimbergen stelt voor om het WUG “GR WUG 2”, ook wel “WUG Priester Linde Noord” genoemd, dat omwille van zijn ligging en natuurwaarde qua open ruimte het belangrijkste is, definitief om te zetten in open ruimte. Het betreft hier een gebied van 10,8 Ha dat deel uitmaakt van de Maalbeekvallei. Het grootste deel van het gebied wordt gebruikt voor landbouw. Er bevindt zich ook een zeer waardevol zonevreemd bosje. 

Groen pleit ervoor dit gebied te vrijwaren. Mits politieke wil is dit mogelijk want:

• Door het verlies van het openluchtzwembad is de druk om de recreatiezone van camping en zwembad uit te breiden, verdwenen.  
• In dit gebied een sociaal woningbouwproject realiseren met het oog op het realiseren van het Grimbergse sociaal objectief zou getuigen van een achterhaalde visie. Het is immers veel beter sociale woningen te mengen met andere type woningen om een sociale mix van de mensen die er wonen te garanderen.
• Dit gebied verkavelen om “wonen in het groen” te realiseren is kiezen voor een beleid van de vorige eeuw. Grimbergen heeft honderden kavels met grote tuinen en intussen vaak onaangepaste woningen. Woningen die voor jonge gezinnen vaak onbetaalbaar zijn. Door op deze kavels via een gepland en doordacht beleid te kiezen voor verdichting, kunnen we voor jonge gezinnen betaalbare woningen realiseren en de druk op de open ruimte verminderen. 
• Het grote ongenoegen onder de bevolking over het bouwproject op “GR WUG 3”  aan de Kruipstraat ("Beigemveld"), toont aan dat heel veel mensen niet langer achter dit soort grote verkavelingen staan. 

Bye bye open groen

Op de gemeenteraad van donderdag 28 november vroeg de Groene fractie aan het bestuur welke beleidsmaatregelen zij nemen om de open ruimte in onze gemeente zo goed mogelijk te beschermen? We lieten ook over volgende punt stemmen: 

• De gemeenteraad stelt voor dat het college de nodige maatregelen neemt met het oog op de omzetting van GR WUG 2 (Priesterlinde Noord) naar open ruimte. 

Het antwoord hierop was bitter kort... Er worden geen acieve maatregelen genomen om open ruimte te beschermen, noch de bestaande WUG aan Priesterlinde om te zetten naar open ruimte. 

Integendeel, via een ruimtelijk uitvoeringsplan (RUP) zal  het WUG Priesterlinde Zuid (gelegen tussen de Madeliefjesstraat en de Borgtstraat, "GR WUG 1" genaamd) volledig omgezet worden in woongebied: opnieuw een oppervlakte die verhard wordt door bebouwing en die de leefbaarheid van die wijken in het gedrang kan brengen (denk aan alle wagens bijvoorbeeld die vanuit deze nieuwe verkavelingen elke ochtend hun weg naar de steenwegen en autostrade zullen banen). 

Daarnaast zal het WUG Priesterlinde Noord gedeeltelijk ingekleurd worden als recreatiegebied.  Wat met de rest van dat gebied zal gebeuren, is nog niet duidelijk maar een definitieve omzetting naar open ruimte komt er zeker niet met deze meerderheid.. Het bestuur spreekt wel van een burgerinspraakmoment dat zal worden opgezet voor de plannen van dit deel. Afwachten hoever die inspraak zal reiken… 

Het bestuur zal dus geen actie nemen tegen de bodemverharding en het verdwijnen van de kostbare open ruimte die onze gemeente nog heeft. 

Wanneer zal het verzadigingsgevoel eindelijk optreden? Grimbergen telt nu 37.445 inwoners*. Wanneer we aan 40.000 inwoners zitten, is de limiet bereikt in Grimbergen, aangezien alle voorzieningen naar de bevolking toe (scholen, rusthuizen, ...) moeten kunnen volgen. 

De Groene fractie is verrast dat ook partij Vernieuwing die zich in april 2018 onthield* bij de stemming voor het definitief omzetten van 42 hectare woonuitbreidingsgebied in Beigem en Humbeek naar open ruimte (wanneer Open VLD en NV-A tegen stemden), nu voluit instemt met dit RUP. Het kon zoveel beter... 

*Bron: https://www.vlaanderen.be/gemeenten-en-provincies/provincie-vlaams-brabant/grimbergen
*Bron: https://www.ringtv.be/nieuws/grimbergen-zet-licht-op-groen-42-hectare-woonuitbreidingsgebied-wordt-open-ruimte