Met Groen Grimbergen bestudeerden we dit dossier alvorens een standpunt in te nemen. We konden daarbij rekenen op de expertise van iemand met kennis van onroerend erfgoed.

Onze belangrijkste bedenkingen:

• Het dossier van het studiebureau dat het schepencollege adviseerde, toont  aan dat de trapgevel is ingestort omdat deze niet verankerd was aan het gebouw, dat de andere gevels van het bijgebouw nagekeken moeten worden en eventueel verankerd moeten worden aan de binnengevel, dat de dakstructuur van het bijgebouw verstevigd moet worden en dat er dringend onderhoud nodig is aan de gevels van het hoofdgebouw. De instabiliteit van het gebouw is hiermee echter niet aangetoond.
• De evaluatie stelt dat het brandweerverslag het gebouw totaal onbruikbaar verklaart. Dit doet de waarheid geweld aan! Het verslag stelt dat er een gebrek is aan compartimentering en dat de breedte van de evacuatiewegen niet de genormeerde breedte hebben. Mogelijk volstaat het om de bestemming van de verdieping aan te passen. Bovendien is dit geen glasharde regel. Verder bevat het rapport opmerkingen over signalisatie, alarmen en detectie. Deze gebreken zijn eenvoudig te verhelpen. Het besluit stelt dat men aan de opmerkingen gevolg moet geven, niet dat het gebouw onbruikbaar is.
• De evaluatie stelt dat er geen instortingsgevaar is, maar wel stabiliteitsproblemen. Verder is deze evaluatie een opportuniteitsafweging die geen rekening houdt met de erfgoedwaarden. Er wordt een inschatting gemaakt van kostprijs maar die wordt nergens verantwoord. Nochtans zal de kostprijs sterk variëren afhankelijk van de functie, de restauratieopties, enz. De prijs voor het verlies van het erfgoed wordt ook berekend: voor een verschil van 58.500 euro moet dit erfgoed er aan geloven.

Een 2e dorpskern rond het gemeentehuis, zoals rond de kerk

Groen Grimbergen is het oneens met het laatste deel van de evaluatie waar de auteur een persoonlijke appreciatie van het gebouw geeft. Het gebouw zou niet geïntegreerd zijn met zijn omgeving... Wel, die omgeving is net ontstaan rond het gemeentehuis: gemeenteplein, oorlogsmonument, dorpswoningen,... 

Het gebouw vormt een kwaliteitsvolle afbakening van het dorpsplein. De positionering van het gebouw geeft trouwens aanleiding tot interessante vragen over de geschiedenis van Beigem. Waarom ontstond hier in de 19e eeuw een tweede dorpskern rond het gemeentehuis? Heeft dit iets te maken met de ontwikkeling en bewoningsgeschiedenis van kasteel ten Berg? Waarom werd hier afstand genomen van de religieuze kern rond parochiekerk en pastorie? Met de sloop van het gemeentehuis gaat deze gelaagdheid in de geschiedenis van Beigem onherroepelijk verloren.

Een gat slaan in de Grimbergse geschiedenis van de 19e eeuw?

Ook weerleggen we graag nog enkele andere waarde-oordelen in het evaluatiedossier. Het gebouw werd in 1979 inderdaad verbouwd, toch zijn de erfgoedkenmerken daarbij voldoende bewaard gebleven. Het eerste deel van het gemeentehuis dateert uit 1865. 

Het gebouw is inderdaad geen unieke constructie. Maar dit is net dat wat dit gebouw waardevol maakt! Het kadert in de 19e eeuwse geschiedenis, met ontwikkeling van de burgerlijke cultuur en de rol van de provincies, met de schoolstrijd, met de 'opvoeding' en 'verbetering' van het platteland. Dit gebouw vertelt een verhaal over Beigem zelf. Samen met vrije scholen met bijhorende kloosters en gemeentescholen met bijhorende gemeentehuizen in Humbeek, Beigem, Verbrande Brug, Borgt, Grimbergen en Strombeek vertelt het oud gemeentehuis van Beigem hét verhaal van de 19e eeuw. Grimbergen biedt daarmee een uniek intacte staalkaart van deze geschiedenis. Bij verlies van het gemeentehuis, wordt daarin een gat geslagen.

Het oorlogsmonument heeft ook zijn waarde, precies vanwege de positie hier bij het gemeentehuis. Het is hier opgericht en niet aan de kerk, ondanks dat de kerk tot puin herleid werd in WOI.

In de vorige legislatuur, waar ook Groen het beleid mee vormde, kreeg het pleintje een upgrade door het netjes aanleggen van het plein met boompje en hagen rondom.

Je leest meer over de gebouwen op deze site van het gemeentehuis op: https://inventaris.onroerenderfgoed.be/erfgoedobjecten/75306.  

Samengevat zijn we met Groen Grimbergen van mening dat: 

1. Het gemeentehuis in voldoende goede staat verkeert om te behouden. Over het hoofdgebouw bestaat geen twijfel. De bijbouw zou ook behouden kunnen worden, maar daar zijn minder redenen voor.
   
   
2. Het gemeentehuis voldoende erfgoedwaarde heeft om te denken in termen van behoud en herwaardering. Onze gemeente heeft een zorgplicht naar erfgoed toe. Het gebouw heeft intrinsieke waarde: het is tekenend voor het dorp en vertelt bovendien mee het verhaal van de 19e eeuwse ontwikkeling van onze streek.

De sloop van het gemeentehuis én de volledige bijbouw (en het verplaatsen van het oorlogsmonument) is dus een politieke keuze, waarbij men de meerprijs van restauratie niet wil investeren in een duurzame toekomst voor de dorpskern van Beigem. Wij vinden dat het hoofdgebouw en het pleintje met herdenkingsmonument zeker moet kunnen blijven.